Bu sayfada mekanikte en fazla kullanılan formülleri bulacaksınız.
Formüllerde mümkün olduğunca SI birimleri kullandım. Parantez içinde verilenler değerlerin birimleridir.
|
GÜÇ-TORK |
 |
T: Tork
P: Güç
N: Devir
|
KW-KVA
İlişkisi |

|
P : Güç
KVA: Kilowat-Amper
V : Voltaj
A : Akım
0.8= Güç faktörü
|
POMPA
MOTOR
GÜCÜ |

|
P: Güç
Q: Pompa kapasitesi
p: Basınç
η: Verim
|
DÖNDÜRME
TORKU
|
|
T: Tork (N-m)
M: Dönen cismin kütlesi (Kg)
JM: Dönme atalet kuvveti (Kg-m2)
α:Dönen cismin açısal ivmesi (rad/sn2)
R:Dönen cismin yarı çapı (m)
Referans: Machinery Handbook e24 p.132
|
TEKER
DÖNME
DİRENCİ |

Rf : Tekerleri yatay yönde harekete geçirmek için gerekli itme kuvveti (Ataleti yenmek için gerekli kuvvet ve diğer sürtünme kuvvetleri hariç)
|
Rf: Teker dönme direncini yenme kuvveti
w: Her tekere gelen yük (w=W/Teker sayısı)
D : Teker çapı (mm)
f : Direnç katsayısı (mm)
|
SANTRİFUJ KUVVET |

|
F : Santrifuj Kuvvet (N)
M önen Kütle (Kg)
R : Dönme radyüsü (Metre)
w :Açısal Dönme hızı (radyan/saniye)
|
YÜK ALTINDAKİ KİRİŞLERDE MAX. SEĞİM VE MAX.MOMENT
Referans: Shigley. Mech. Eng Design p.640-643
|
KİRİŞLERDE
GERİLİM |
 
|
M: Moment
I: Atalet momenti
C:Nominal eksen mesafesi
σ: Gerilim
|
Başlar mafsal destekli
Yük ortada |
 
|
ymax: Maksimum seğim (mm)
MMax: Max.moment (N-mm)
F : Kuvvet (N)
L: Boy (mm)
E: Elastikiyet modülü (N/mm2)
(Çelik için E=210,000 N/mm2)
I: Atalet momenti (mm4)
|
|
|
|
Başlar mafsal destekli
Yük boya eşit yayılı |

|
ymax: Maksimum seğim (mm)
MMax: Max.moment (N-mm)
L: Boy (mm)
E: Elastikiyet modülü (N/mm2)
(Çelik için E=210,000 N/mm2)
w: Yayılı yük (N/mm)
F : Toplam yük (N)I: Atalet momenti (mm4)
|
Ankastre kirişte
Yük uçtan basıyor |
 |
ymax: Maksimum seğim (mm)
MMax: Max.moment (N-mm)
F : Kuvvet (N)
L: Boy (mm)
E: Elastikiyet modülü (N/mm2)
(Çelik için E=210,000 N/mm2)
I: Atalet momenti (mm4)
|
Ankastre kirişte
Yük boya eşit yayılı |
 
w = F / L
|
ymax: Maksimum seğim (mm)
MMax: Max.moment (N-mm)
L: Boy (mm)
E: Elastikiyet modülü (N/mm2)
(Çelik için E=210,000 N/mm2)
w: Yayılı yük (N/mm)
F : Toplam yük (N)I: Atalet momenti (mm4)
|
BURKULMA
|


|
P: Burkulmanın başlayacağı kritik yük
L: kiriş boyu
E: Elastikiyetmodülü (N/mm2)
(Çelik için E=210,000 N/mm2)
I: Atalet momenti (mm4)
REFERANS: Mechanical Engineering Design SHIGLEY, 3 ed, p.115
|
BURULMA |
 |
ζ: Burulma gerilimi
T: Tork (N-mm)
r:Şaft yarı çapı (mm)
L:Şaft boyu (mm)
J:Polar atalet momenti (mm4)
G:Burulma elastikiyet modülü
Çelik için G=80,000 N/mm2
|
ATALET MOMENTLERİ |
DOLU
DİKDÖRTGEN |
 
|
I : Atalet momenti
b : Genişlik
h : Yükseklik
|
DOLU
ÜÇGEN |
 |
I : Atalet momenti
b : Taban genişliği
h : Yükseklik |
DOLU
YUVARLAK |

|
I : Atalet momenti
J : Polar atalet nmomenti
d : Çap
|
İÇİ BOŞ
YUVARLAK |
 
|
I : Atalet momenti
J : Polar atalet momenti
d : Dış çap
d1 : İç çap
|
 |
STANDART DIŞI PROFİLLERDE ATALET MOMENTİ

|
Örnek problem için bakınız
PROBLEM 8
|
 |

|
f : Sürtünme kuvveti (N)
F : Sürtünmeyi yenmek için
gereken kuvvet (N)
N: Sürtünme yüzeyine gelen dik kuvvet
μ : Sürtünme katsayısı
Çelik çeliğe yağlı yüzeyler μ= 0.16
Çelik çeliğe kuru yüzeyler μ= 0.8
|
ISIL
GENLEŞME |

|
ΔL : Uzama miktarı (mm)
ΔT : Sıcaklık farkı (0C)
L : Malzemenin boyu (mm)
K : Uzama katsayısı (1/0C)
Çelik için
K=11*10-6 ila 16*10-6 arasında değişir.
|
BERNOULLI
DENKLEMİ |
 
|
FIŞKIRMA
HIZI |
 
Yukarıdaki formüller h sabit kaldığı takdirde doğrudur.
(Bkz. Problem 4)
|
V : Akış hızı (m/sn)
A : Çıkış deliğinin alanı (m2)
P : Tabandaki basınç (N/m2)
Q: Debi (m3/sn)
ρ : Akışkan yoğunluğu (kg/m3)
g : Yerçekimi ivmesi (m/sn2)
h : Sıvı yüksekliği (m)
0.6: Orifis katsayısı
|
|
BORU VEYA
SİLİNDİRİK
TANKLARDA
TEĞETSEL
GERİLİM
|
 |
P : BASINÇ (N/mm2)
D : BORU İÇ ÇAPI (mm)
t : BORU ET KALINLIĞI (mm)
σT : Teğetsel gerilim (N/mm2)
σB : Boyuna gerilim (N/mm2)
REFERANS: Mechanical Engineering Design SHIGLEY, 3ed. p.60
|
|
SİLİNDİRİK
TANKLARDA
BOYUNA
GERİLİM |
 |
|
YAY
FORMÜLLERİ
|

|
F= Yaya etki eden kuvvet (N)
k= Yay katsayısı
Δx: Yay esneme boyu
d : Yay tel çapı (mm)
D : Yay halka çapı (mm)
N : Yay sarım sayısı
h : Yay hatvesi (mm)
L1: Açık yay boyu (mm)
L2: Kapalı yay boyu (mm)
G : Torsional Modulus of elasticity
(çelik yaylarda G= 80,000 (N/mm2)
T : Tork ( N-mm)
E : Modulus of elasticity (N/mm2)
(çelik için E= 210,000 N/mm2)
b: Dörtgen yay kesit genişliği (mm)
h: Dörtgen yay kesit yüksekliği (mm)
Ө : Açısal deflection (radyan)
Є : Elastikiyet katsayısı (Bkz Tablo)
|
|
YUVARLAK
KESİTLİ YAYLAR
|
|
|
DÖRTGEN
KESİTLİ YAYLAR

|

|
|
TORK YAYLARI

|
 |